Doraźna Komisja ds. Budżetu Obywatelskiego Miasta Lubartów. Część 3
Drobne nieporozumienia, dochód, albo niekoniecznie
Stąd połączona część 3 z kolejną publikacją Samorządu bez tajemnic vol. 5
Wkrótce Rada Miasta rozpocznie prace nad przyszłorocznym budżetem. Jednak z audio posiedzenia Doraźnej Komisji… widać, że nie wszyscy radni wiedzą, jak wygląda gospodarka finansowa jst i czym różni się przychód od dochodu, a właściwie, co w jednostkach samorządu terytorialnego jest dochodem własnym, a co nie jest.
Rzeczywiście, Ustawa o finansach publicznych nie definiuje pojęć dochodów, przychodów, wydatków
i rozchodów.
Ale należy chyba zacząć od aktu najwyższego rzędu, czyli Konstytucji RP.
Art. 167. Dochody jednostek samorządu terytorialnego
(…)2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.(…)
Ta wspomniana w Konstytucji ustawa, to Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Na początku ustawa określa pośrednio definicję dochodów, określając pozycje, które w nich występują:
- dochody własne;
- subwencja ogólna;
- dotacje celowe z budżetu państwa.
2. W rozumieniu ustawy dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.
3. (…)
I znów, zaglądając do źródeł dochodów jst w ustawie, znajdziemy skąd biorą się dochody własne, a więc – jakie środki się do nich zalicza.
W skrócie ogólnie – do dochodów własnych gminy zaliczamy:
- dochody z podatków i opłat przyznane gminom
- udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych (PIT i CIT)
- inne dochody własne
Szczegółowo: Źródłami dochodów własnych gminy są:
1) wpływy z podatków:
a) od nieruchomości,
b) rolnego,
c) leśnego,
d) od środków transportowych,
e) dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
g) od spadków i darowizn,
h) od czynności cywilnoprawnych;
< 1a) wpływy z dodatkowego zobowiązania podatkowego związanego z unikaniem opodatkowania w podatkach określonych w pkt 1 lit. a–d; >
2) wpływy z opłat:
a) skarbowej,
b) targowej,
c) miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów,
ca) reklamowej,
e) eksploatacyjnej – w części określonej w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2126 oraz z 2018 r. poz. 650 i 723),
f) innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;
3) dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych;
4) dochody z majątku gminy;
5) spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;
6) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
7) 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;
10) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
11) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
12) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.
O wysokości udziału gminy w podatkach dochodowych od osób fizycznych i prawnych mówiliśmy wielokrotnie, ale gdyby ktoś, coś – to w tejże uchwale wspomniane.
Podsumowując, najprościej byłoby powiedzieć na tzw. zdrowy rozum, że dochody własne gminy to pieniądze, które otrzymuje przede wszystkim w związku ze swoją działalnością, jako administratora tego terenu.
Zainteresowanych charakterystyką subwencji ogólnej i dotacji celowych odsyłamy do źródła, czyli ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Na pytanie, czy kredyt jest dochodem, czy wręcz przeciwnie odpowie z kolei Ustawa o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r., która wymienia środki publiczne – wśród nich – przychody, które zgodnie z ustawą pochodzą:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów,
e) z innych operacji finansowych;
Te środki publiczne „pójdą” albo na wydatki, albo – rozchody. Tak, to też nie jest to samo.
Art. 216. fin. publ.
Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na:
1) zadania własne jednostek samorządu terytorialnego;
2) zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone ustawami jednostkom samorządu terytorialnego;
3) zadania przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego do realizacji w drodze umowy lub porozumienia;
4) zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego;
5) pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego;
6) programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 pojęcie środków publicznych i dochodów publicznych ust. 1 pkt 2 i 3.
3. Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być przeznaczone na realizację zadań wynikających z porozumień, o których mowa w art. 19 zarządcy dróg ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Rozchodami publicznymi są: 1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów; 2) wykup papierów wartościowych; 3) udzielone pożyczki i kredyty; 4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa; 5) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i płynnością; 6) płatności związane z udziałami Skarbu Państwa w międzynarodowych instytucjach finansowych.
Art. 52. 1. Ujęte w budżecie państwa, budżetach jednostek samorządu terytorialnego i planach finansowych jednostek budżetowych:
1) dochody oraz przychody – stanowią prognozy ich wielkości;
2) wydatki oraz łączne rozchody – stanowią nieprzekraczalny limit
Cieszymy się, że mogliśmy pomóc.